نقش رسالۀ هندسۀ عملی بوزجانی در شکل‌گیری تزیینات هندسی آثار دورۀ سلجوقی
نویسندگان
چکیده مقاله:
مقالۀ پیش رو با هدف شناخت چگونگی تأثیر رسالۀ «هندسۀ عملی» بوزجانی بر شکل‌گیری نونگاره‌های هندسۀ پرگاری، در هنر و معماری سلجوقی نوشته شده است. گام نخست این پژوهش مطالعۀ جایگاه این رساله در سنت رساله‌های هندسۀ عملی است. این پژوهش در گام بعد، ساختار تزیینات هندسی تا زمان پدید آمدن رساله را مورد بررسی قرار داده و به روند شکل‌گیری و سیر تکامل سبک نوین برآمده از ساختار هندسۀ پرگاری پرداخته است که هم‌زمان با تحریر رساله و یا متأخر از آن ظاهر شده‌اند. در پایان، پژوهش با توجه به روش‌های هندسیِ ارائه شده در رساله و نقوش موجود در آن، بر جایگاه رسالۀ بوزجانی در شکل‌گیری نونگاره‌های پرگاری در تزیینات هندسی سبک سلجوقی تأکید می‌کند.
منابع مشابه
بررسی زمینه‌ها و ساختار تزیینات هندسی در آثار هنری ایران دوره سلجوقی
نقوش درهم‌بافتۀ هندسی، وجه مشترک بسیاری از تزیینات عصر سلجوقی است که هرچند در برخی از تألیفات مورخان هنر اسلامی به‌عنوان ویژگیِ هنر این عصر مورد تأکید قرار گرفته است، غالباً به دلیل تمرکز این منابع بر توصیفی کلی، بهره‌گیری از آنها به منظور شناخت دقیق ویژگی‌های این ساختار هندسی و درک تفاوت آن با اسلوب‌های به‌کار رفته در دیگر ادوار تاریخی را دشوار می‌سازد. از این رو، شناخت و تبیین ویژگی‌ها و جست...
متن کاملبازخوانی میراث ابوالوفا بوزجانی در صناعات معماری
ابوالوفا بوزجانی از ریاضی‌دانان تراز اول دورۀ اسلامی است که کتاب او در بارۀ اعمال هندسی زمینه‌ساز مباحث و تحقیقات بسیاری در حوزه‌های تاریخ علم، معماری و صناعات وابسته بوده است. با وجود این، تاکنون سهم واقعی او در صناعات معماری در سایۀ جایگاه علمی او پنهان و ناشناخته مانده است. هدف این مقاله روشن ساختن میراث ابوالوفا در ریاضیاتِ معماری میان اصحاب و دست‌اندرکاران معماری با تکیه بر روش تحلیل (شباهت...
متن کاملاندیشه غالب بر نوشته‌های تاریخی دورۀ سلجوقی در ایران: کلام اشعری و حکمت عملی
از ویژگی‌های تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتاب‌های سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است ...
متن کاملتعبیر کروی هندسۀ مسطحه در بخش هندسی الأشکال الکریۀ منلائوس
می‌توان الأشکال الکریه از منلائوس را مهمترین اثر در سنت نگارش کتاب‌های اکر دانست؛ کتاب‌هایی که با هدف حل مسائل نجوم کروی به رشتۀ تحریر درآمده‌اند. کتاب اصول از اقلیدس نیز مهمترین اثر دربارۀ هندسۀ اشکال مسطحه در ریاضی باستان است. در مقالۀ پیش رو نگارنده بر آن است که با قیاس میان کتاب الأشکال الکریه و اصول اقلیدس، نشان دهد که مقالۀ اول الأشکال الکریه کوششی جهت بازسازی محتوای مقالۀ اول اصول برای ...
متن کاملجغرافیای تاریخی ماسبذان در دورۀ سلجوقی
ماسبذان به عنوان بخشی از ایالت بزرگ جبال در غرب ایران، به واسطۀ داشتن شرایط مناسب اقلیمی و موقعیت استراتژیک جغرافیایی، از آغاز دورۀ اسلامی تا حملۀ مغول همواره مورد توجه خلفا، سلاطین، سرداران و بزرگان کشوری و لشکری بوده و در نتیجه، بخشی از رخدادهای مهم سیاسی- اجتماعی جهان اسلام در این گسترۀ جغرافیایی حادث شده است. با توجه به تغییر شرایطِ اقلیمی و جغرافیایی این منطقه، بسیاری از اماکن جغرافیاییِ قدی...
متن کاملمناصب عمید و عامل در دورۀ سلجوقی
هدف: بررسی تاثیر روند دگرگونی‌های نظام مالی و مالیاتی دورۀ سلجوقیان در دگرگونی‌های ساختاری و عملکردی منصب مالیاتی این دوره، موضوع بحث مقاله حاضر است. روش/رویکرد پژوهش: روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر اسناد و مدارک تاریخی و منابع کتابخانه‌ای. یافته‌ها و نتایج: دگرگونی‌های شیوه‌های کشورداری و روابط درونی مناسبات قدرت در دورۀ سلجوقیان (431-590ق.) و استقرار حکومت یکپارچه و گسترده، شرایطی را به وجود آ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 15 شماره 2
صفحات 131- 148
تاریخ انتشار 2018-01-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023